O tym, czym jest JPK i że to nowość dla mikroprzedsiębiorców, pisaliśmy w 2018 roku, kiedy temat jednolitego pliku kontrolnego długo „nie schodził z ust” osób pracujących w branży księgowej. Wyjaśniliśmy w artykule strukturę dokumentu oraz odnieśliśmy się do wątpliwości, które podnosili przedsiębiorcy. Wiadomo, że w naszym prawie księgowym zmiany zachodzą często i należy śledzić je z wielką uwagą! Co uległo zmianie? Zapraszamy do lektury! A w razie jakiejkolwiek wątpliwości polecamy zwrócić się do fachowców w branży, zwłaszcza, jeśli chodzi o nowy JPK.
JPK w skrócie
Jednolity Plik Kontrolny to generowany każdego miesiąca cyfrowy dokument, który przekazywany jest do urzędów skarbowych, aby można było dokonać weryfikacji zawartych w nim danych dotyczących:
- transakcji,
- stron transakcji,
- wolumenu,
- informacji o należnym podatku VAT.
Inny JPK dotyczy VAT (JPK_VAT), a inny magazynu (JPK_MAG). JPK_VAT obowiązywał początkowo tylko dużych przedsiębiorców i był stopniowo wdrażany dla coraz mniejsze podmioty. Jak zostało zapowiedziane przez ustawodawcę – JPK został wdrożony w celu uszczelnienia systemu podatkowego w naszym kraju. Jak pokazała praktyka, wdrożenie obowiązkowego JPK obciążyło księgowych i przedsiębiorców. Z kolei jak pokazują badania – organa kontrolne nie do końca korzystają z systemu w takim zakresie, w jakim spodziewał się ustawodawca. Do tego dochodzą jeszcze kłopoty przedsiębiorców w związku z trwającą pandemią.
Po co zmiany w JPK?
Rząd uznał, że zmiany wdrożone od 1 października 2020 roku mają ułatwić proces komunikacji pomiędzy przedsiębiorcami a urzędami skarbowymi. Jako cel nowego JPK podaje się również uproszczenie obowiązku raportowania VAT poprzez połączenie dotychczas składanej deklaracji VAT i pliku JPK_VAT w jednym elektronicznym dokumencie. Zmiany te spowodowały wymuszenie funkcjonalności programów do obsługi sprzedaży i księgowości związanej z przetwarzaniem danych, co nie ułatwiło pracy branży księgowej. Ustawodawca założył, że nowy JPK usprawni działania przedsiębiorców, ponieważ nie będą oni składali, tak jak było to dotychczas dwóch plików i nie będzie konieczności dwukrotnego ich wysyłania do odpowiednich urzędów. Za atut nowego JPK uważa się ograniczenie liczby kontroli podatkowych, ponieważ zakłada się, że poprzez pozyskane informacje nastąpi skrócenie czasu wykonywanych czynności kontrolnych. Każde rozliczenie VAT będzie weryfikowało się niejako automatycznie i przedsiębiorca nie będzie dzięki temu musiał osobiście angażować się w weryfikację wykazanych kwot podatku należnego i naliczonego.
Co się zmieniło w JPK od 1 października 2020 roku?
Po pierwsze:
Od 1 października 2020 roku podatnicy składają jeden plik JPK z deklaracją i rozwiązanie to dotyczy wszystkich firm i małych i dużych!
Po drugie:
Nowy JPK zawiera dwie wersje: jedną dla podatników, którzy rozliczają się miesięcznie, a drugą dla tych, którzy korzystają z rozliczeń kwartalnych. Każdy plik ma część deklaracyjna oraz ewidencyjną. Ta zmiana sprawiła, że nowy JPK zastąpił dotychczas funkcjonujące: deklarację VAT-7 (lub VAT-7K) i plik JPK_VAT. Powstała więc nowa struktura, która zastąpiła dwa funkcjonujące wcześniej dokumenty.
Po trzecie:
Nowy JPK został poszerzony o następujące dane, które trafiają do urzędu skarbowego:
- kody towarów i usług,
- oznaczenia niektórych dowodów sprzedaży i zakupów,
- rodzaje transakcji, które podatnik ma obowiązek nadać według nowych zasad.
Przedsiębiorcy rozliczający się co miesiąc mają obowiązek składać część deklaracyjną i ewidencyjną (JPK_V7M). Osoby rozliczające się kwartalnie z wykorzystaniem JPK_V7K zobligowane są do tego, aby część ewidencyjną składać co miesiąc, a deklaracyjną co 3 miesiące.
Po czwarte:
Ważnymi zmianami jest procedura związana z kodami transakcji sprzedaży oraz kodami dla towarów i usług. Wprowadzono bowiem konieczność jednoznacznych oznakowań transakcji oraz ich charakteru. Wprowadzono kody dla transakcji, które wymagają specjalnego rozliczania podatku VAT. Od 1 października 2020 roku należy dokładnie i skrupulatnie ewidencjonować świadczone usługi i dostarczane towary. Jest to obowiązek nałożony na sprzedawców, którzy na fakturach sprzedażowych powinni dokonywać określonych zaznaczeń. Zgodnie z rozporządzeniem wprowadzono 13 grup towarów i usług obowiązkowych do oznakowania. Informacje te zostały zawarte w broszurze informacyjnej MF. Nabywcy produktów i usług też mają w nowym JPK swoje zadania. Muszą w JPK_V7 wpisywać odpowiednie kody dokumentów potwierdzające zakup towarów lub usług.
Po piąte:
Składane dokumenty można podpisywać podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub tzw. danymi autoryzującymi. Każde złożenie elektronicznego, nowego JPK, będzie udokumentowane, ponieważ przedsiębiorca może pobrać Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO).
Po szóste:
Na prośbę naczelników urzędów skarbowych podatnik będzie mógł skorzystać z możliwości dokonania korekty ewentualnych błędów złożonych w ewidencji JPK_VAT. Za powstałe błędy organy będą mogły wymierzać przedsiębiorcom kary pieniężne. Dlatego tak ważne jest, aby powierzyć sprawy księgowe zaufanemu i nadążającemu za zmianami prawnymi podmiotowi.
Jak pokazują analizy Najwyższej Izby Kontroli po wprowadzeniu JPK nie odnotowano zwiększonej ilości wykrywanych nieprawidłowości w plikach przesłanych przez podatników. Nie wiązało się to więc ze znacznie zwiększonym wpływem VAT do skarbu państwa. W pierwszym roku po wdrożeniu JPK przeprowadzono 63 czynności sprawdzające i dwie kontrole. A w 2019 roku JPK sprawdzano 114 051 razy, co skutkowało ponad tysiącem podjętych kontroli. Widać, że tendencja ta jest mocno wzrostowa. Ministerstwo Finansów planuje kolejne zmiany związane z JPK. W pierwszym kwartale 2021 roku do konsultacji branżowej trafił projekt rozporządzenia dotyczący szczegółowego zakresu danych, które mają być zawarte w deklaracjach podatkowych i ewidencji podatkowej związanej z towarami i usługami. Na tym polu pojawiło się sporo rozbieżnych interpretacji, co utrudnia pracę księgowym. Nowe rozporządzenie ma ułatwić podatnikom wywiązanie się z obowiązku składania JPK w nowej formie i składania JPK bez błędów. Branża księgowa oraz doradztwa podatkowego oczekuje więc na dalsze wytyczne ministerstwa. O nowych zmianach natychmiast poinformujemy!